safari-in-afrika-zebra-en-giraffe

Kenia & Tanzania: 13 dagen Best of Kenia & Tanzania Safari (M27) Pakketreis

Een Kenia en Tanzania Safari is een onvergetelijke ervaring waarbij je de prachtige en diverse natuur en wilde dieren van Oost-Afrika kunt ontdekken. Hieronder volgt een overzicht van de hoogtepunten van deze reis:

Hell’s Gate National Park: Dit park is beroemd om zijn spectaculaire rotsformaties, warmwaterbronnen en geothermische activiteit. Het park biedt ook mogelijkheden om wilde dieren te zien, zoals buffels, giraffen, zebra’s en bavianen.

Lake Naivasha: Het meer is de thuisbasis van een overvloed aan vogels, zoals pelikanen, aalscholvers en visarenden. Ook kun je hier nijlpaarden, giraffen en buffels spotten.

Lake Nakuru National Park: Het park staat bekend om zijn roze flamingo’s die in grote getale bij het meer leven. Ook zijn er veel neushoorns, buffels en giraffen te vinden.

Masai Mara National Reserve: Het park staat bekend om zijn jaarlijkse wildebeest migratie, maar ook om zijn grote aantallen leeuwen, cheeta’s en andere roofdieren. Andere dieren die je hier kunt zien zijn olifanten, giraffen, zebra’s en hyena’s.

Serengeti National Park: Het park in Tanzania is beroemd om zijn wildebeest migratie, maar biedt ook veel mogelijkheden om andere wilde dieren te spotten, zoals leeuwen, luipaarden, cheeta’s, olifanten en giraffen.

Ngorongoro Conservation Area: De Ngorongoro-krater is een van de meest unieke en spectaculaire bezienswaardigheden van Tanzania. Hier kun je onder andere leeuwen, olifanten, neushoorns, hyena’s en flamingo’s spotten.

Diani Beach: Het is een van de mooiste stranden in Kenia en een perfecte plek om te ontspannen na een lange safari. Hier kun je genieten van wit zand, turquoise water en prachtige zonsondergangen.

Over het algemeen kun je verwachten dat je tijdens deze safari veel tijd in de natuur doorbrengt en veel wilde dieren zult zien. De accommodaties zijn comfortabel en bieden goede faciliteiten. Houd er rekening mee dat de wegen soms hobbelig kunnen zijn en dat het soms warm kan zijn, dus zorg ervoor dat je geschikte kleding meeneemt.

Bij deze Safari is de tranfer aan het begin vanaf het Jomo Kenyatta International Airport in Nairobi en aan het einde terug naar Mombassa Airport inbegrepen in de prijs.

Let wel: je dient te alle tijden zélf de vluchten van en naar huis te regelen………

Wil je eerst meer weten over de Nationale Parken in Kenia en Tanzania?
Geen probleem, op onze website is veel uitleg te vinden over alle safari locaties in Kenia & Tanzania met een stukje geschiedenis, alle park info, welke dieren je kan verwachten en nog heel veel meer.

Ben je nieuwsgierig, ga dan naar deze pagina voor Kenia en deze pagina voor Tanzania waarvandaan je alle locaties kunt bezoeken.

Deze Safari ziet er als volgt uit:

loader-image

We halen je op bij de luchthaven van het Jomo Kenyatta International Airport in Nairobi voor de transfer naar het Sarova Panafric Hotel.

Overnachting: Luxe Sarova Panafric Hotel Standaard: Sarova Panafric Hotel
Maaltijden: ontbijt
Afstand: Kilimanjaro Airport naar Sarova Panafric Hotel : 20 Km – 0,5 uur

safari-in-kenia-sarova-panafric-hotel-nairobi-1

safari-in-kenia-sarova-panafric-hotel_01

We halen je na het ontbijt op bij het hotel en rijden naar Lake Naivasha.

Onderweg stoppen we op het uitkijkpunt van de grote kloof. Daarna Rijden we verder via het dal van de grote spleetvallei om op tijd voor de lunch in de lodge aan te komen.
In de namiddag bezoeken we het prachtige Hells Gate National Park met een begeleide tour door de kloven.

Hells Gate is een van de kleinere nationale parken van Kenia, die u te voet kunt verkennen. Een gamewandeltocht of fietstocht tussen grazige gazelles, grotere antilopen, Zebra's en Giraffe is een genot.
Hierna keren we weer terug naar de lodge om op tijd aan te komen voor het diner. Geniet 's avonds van lokale ambachtelijke technieken, kunst en wat dans.

Overnachting: Luxe Sawela Lodge  of  Standaard: Sopa Lodge Naivasha
Maaltijden: Ontbijt, Lunch & Diner
Afstand: Nairobi naar Lake Naivasha: 100 Km - 2 uur

Lake_Naivasha_3 Lake_Naivasha_6

Na het ontbijt kunt u genieten van een boottocht op het Naivasha-meer, dicht bij nijlpaarden en veel vogels. Daarna vertrek je naar Lake Nakuru National Park om op tijd aan te komen voor de lunch in de lodge.

Geniet 's middags van een game drive in Lake Nakuru National Park, dat beroemd is om zijn overvloedige vogels. Het park biedt een geweldige kans om duizenden grotere en kleinere flamingo's te zien, pelikanen rond de oevers van het meer, naast overvloedige zoogdieren met onder meer bedreigde rothchild-giraffe, zwart-witte neushoorns, buffels, waterbokken, elanden, zebra's en andere soorten.

In de late middag, tot aan de schemering zodat we misschien nog enkele neushoorns kunnen spotten, keren we dan terug naar de lodge voor het Diner en de overnachting.

Overnachting: Luxe Sarova Lion Hill Lodge of standaard Sopa Lodge Naivasha
Maaltijden: Ontbijt Lunch & Diner
Afstand: Lake Naivasha naar Lake Nakuru: ongeveer 80 Km – 1 uur

safari-kenia-luxe_sarova_lion_hill_1

safari-kenia-standaard_lake_nakuru_lodge_1

Na het ontbijt kunt u 's ochtends nog een keer lekker genieten van een Game Drive in Lake Nakuru National Park. Later gaat u verder naar Masai Mara. We rijden weer door het dal van de Great Rift Valley waarna we aan het einde van de middagdag aankomen in Maasai Mara.

Geniet 's avonds van een Game Drive in Masai Mara.
Masai Mara Reserve is het meest populaire reservaat dat bekend staat om de grote open savannes zoals beschreven in de film '' Out of Africa ''. Ook kreeg het de status van het zevende wereldwonder vanwege de jaarlijkse migratie van wildebeesten, waar meer dan 2 miljoen gnoes van Serengeti naar de Mara trekken.

Hiernaast beschikt het reservaat over de '' big five '' (olifant, neushoorn, buffel, leeuw & luipaard) plus veel gewone wilde dieren zoals zebra's, giraffen, impala's, topi's, giraffen, thomson's gazelle, hyena's, cheeta's, jakhalzen , vleermuis-eared vossen en vogels. Geen wonder dat het elk jaar weer de filmlocatie is voor BBC Big Cat Diary.

Overnachting: Luxe: Mara Serena Lodge of Standaard Pride Inn Mara
Maaltijden: Ontbijt Lunch & Diner
Afstand: Lake Nakuru naar Masai Mara: ongeveer 300 Km – 5,5 uur

safari-kenia-luxury_mara_serena_lodge_1

safari-kenia-standaard_mara_sopa_lodge_2

Overnachting: Luxe: Mara Serena Lodge of Standaard Pride Inn Mara
Maaltijden: Ontbijt Lunch & Diner

safari-in-africa-sopa-lodge-masai-mara_01

safari-kenia-standaard_mara_sopa_lodge_4

Na het ontbijt ga je naar de Isebania-grens, hier voltooien we de immigratieformaliteiten en wisselen we van voertuig voor je verdere reis in Tanzania.

Onderweg hebben we voor vandaag Picknick lunchboxen op het programma staan die we heerlijk en relaxed "ergens" in de open natuur gaan nuttigen!

Geniet van Game Drive onderweg naar het Serengeti National Park. Je komt 's avonds aan in de Lodge.

Overnachting: Luxe Serena Serengeti Lodge  of Standaard Kati Kati Camp
Maaltijden: Ontbijt, Lunch & Diner
Afstand: Masai Mara naar Serengeti: ongeveer 380 Km - 6 uur

safari-n-tanzania-katikati-tented-camp_01

Na het ontbijt geniet je van Game Viewing onderweg naar het hart van de Serengeti. De uitgestrekte en sensationele Serengeti, die 14.763 vierkante kilometer aan eindeloos glooiende savanne vlaktes beslaat, is het eerste gevestigde, grootste en bekendste park van Tanzania, waarin tienduizenden hoefdieren rondzwerven in een constante en niet aflatende zoektocht naar de verse graslanden. De miljoenen wildebeesten zijn voornamelijk herbivoren en ook de belangrijkste prooi van een enorme prooi van grote carnivoren, voornamelijk leeuw en hyena. Terwijl de jaarlijkse migratie de bekendste attractie van de Serengeti is, staat het park ook bekend om de leeuw, waarvan er vele zijn uitgerust met zendkragen voor radiozenders, zodat hun bewegingen kunnen worden gevolgd, en bovendien vanwege de rijkdom aan cheeta's, zebra's, giraffen , Thomson's en Grant's gazelle, eland, impala, klipspringer, nijlpaard en het wrattenzwijn.

Optie: Luchtballon safari met champagne ontbijt (vraag naar de mogelijkheden en kosten)

Overnachting: Luxe Serena Serengeti Lodge  of Standaard Kati Kati Camp
Maaltijden: Ontbijt, Lunch & Diner

Na het ontbijt rijden we naar het Ngorongoro Conservation Area met mooie Game Drives op onze route waar je veel verschillende dieren kunt spotten om vervolgens op tijd bij je lodge aan te komen voor een warme lunch.

Geniet 's avonds van een gemakkelijke wandeling van 90 minuten in de natuur rond de lodge en de rand van de krater met onze natuuronderzoeker. Tijdens deze puur educatieve excursie ziet u een scala aan vogelsoorten, dieren in het wild en planten en bloemen terwijl u geniet van een spectaculair uitzicht op de Kratervloer daaronder.

Overnachting: Luxe Ngorongoro Farm House of Standaard Rhino Lodge
Maaltijden: Ontbijt, Lunch & Diner
Afstand: Serengeti naar Ngorongoro: ongeveer 145 Km - 4 uur

safari-in-tanzania-serena-safari-lodge-ngorongoro_01

Na het ontbijt dalen we af naar de de Ngorongoro  kratervloer en bekijken we het kratergebied wat een geweldige belevenis zal zijn. Ngorongoro Crater is ’s werelds grootste inactieve en intacte vulkaan met droge bodem. De vulkaan zelf is ruim 600 mtr diep en heeft een oppervlakte van 260 km2. Bang hoef je er niet te zijn, de laatste uitbarsting was ruim 2 miljoen jaar geleden.
Het klinkt misschien wat vreemd voor een krater, maar er is héél veel wild te spotten op de kratervloer zélf. Hier leven meer dan 25.000 grote dieren waaronder; zwarte neushoorn, buffel, nijlpaard, wildebeest, zebra’s, elanden en gazelles en andere rendieren. Maar ook de cheeta, wilde hond, hyena’s,  leeuwen en luipaard worden hier regelmatig gespot.

Vandaag zal er een Picknick plaatsvinden bij de Ngotoktok picnic site.

Overnachting: Luxe Ngorongoro Farm House  of Standaard Rhino Lodge
Maaltijden: Ontbijt, Lunch & Diner

safari-in-tanzania-ngorongoro-farm-house_01

Direct na het ontbijt halen we je vroeg op om de Hadzabe-stam te ontmoeten voordat ze beginnen met jagen. Ze voeren een ochtendrookritueel uit voordat ze op jacht gaan.

Begeleid met een lokale gids, leer je hier hoe deze mensen kunnen jagen met behulp van pijl en boog.
Leer kruiden te vinden en kennis te maken met de Datoga-tibes en leer hoe ze de koeien houden en de huid gebruiken om kleding van te maken.

Later vertrekt u naar Arusha om 's avonds in de lodge aan te komen

Overnachting: Luxe Arusha Coffee Lodge  of Standaard Kibo Palace Hotel
Maaltijden: Ontbijt, Lunch & Diner
Afstand: Ngorongoro naar Arusha: ongeveer 145 Km - 3 uur

Kibo Palace:

safari-in-tanzania_kibo-palace-hotel_06

Na het ontbijt vertrek je naar Amboseli via het grenspunt Namanga, waar je wordt geholpen voor de immigratie en waar het voertuig weer verwisselt wordt voor Keniaans registratie.

Rij verder om op tijd bij de lodge aan te komen voor de lunch.
's middags gaan we vervolgens op Game Viewing Drives in het Amboseli National Park.
Het park is klein en open en de wilde dierenzijn hier over het algemeen gemakkelijk te spotten.
Mount Kilimanjaro biedt de ultieme schilderachtige achtergrond voor amateur- en professionele fotografie.

Overnachting: Luxe Amboseli Serena Lodge  of Standaard Kibo Safari Camp
Maaltijden: Ontbijt, Lunch & Diner
Afstand: Ngorongoro naar Amboseli: ongeveer 300 Km - 5 uur

safari-kenia-luxe_amboseli_serena_lodge_1

safari-kenia-standaard_kibo_safari_camp_2

Geniet vandaag van ochtend én middag Game Drives  in het Amboseli National park, een internationaal biosfeerreservaat met de uitgedroogde oevers van het prehistorische meer Amboseli, de rollende savanne en weelderige groene moerassen.

De vlaktes bieden onderkomen aan talloze antilopen, gevlekte hyena's, jakhalzen, wrattenzwijnen, olijfbavianen, vervet-apen. Ook heb je hier de kans om een ​​leeuw, luipaard of cheeta te spotten.

Je bezoekt de observatieheuvel waar je de kans krijgt om te wandelen en waar je een werkelijk schitterend overzicht hebt en kan uitkijken op een groot deel van Amboseli met de Kilimanjaro op de achtergrond.

Overnachting: Luxe Amboseli Serena Lodge  of Standaard Kibo Safari Camp
Maaltijden: Ontbijt, Lunch & Diner

safari-kenia-luxe_amboseli_serena_lodge_3

safari-kenia-standaard_kibo_safari_camp_3

Na het ontbijt vertrek je naar het Email treinstation om op tijd aan te komen voor de schilderachtige treinverbinding naar Mombasa temidden van "echte" Afrikaanse/Keniaanse bevolking. Reizen met de trein is in Kenia net zo veilig als inchecken op het vliegveld, alles gaat via bagage checks en officiële beveiliging.

Bij aankomst in Mombassa wordt je opgewacht en naar de luchthaven van Mombassa gebracht óf naar een (optioneel) Beach Resort.

Maaltijden: Ontbijt

safari-in-kenia-neptune-village-beach-resort_diani-beach

loader-image

Hoe mooi zou het zijn als je bij ons naast je Droom Safari óók je Beach Resort kan boeken?
Nou dat kan gewoon!
Bij Safari in Africa boek je ook je Strand Resort in de gebieden:

Kenia @ Diani Beach
Kenia @ Bamburi Beach
Zanzibar

Maak je droomvakantie compleet met een optionele strandverlenging en een Beach Resort.

Het mooie is dat we deze Beach Resorts altijd rechtstreeks voor jou boeken, zonder extra kosten.
Wat nog beter is, is dat wij deze resorts voordeliger kunnen aanbieden dan andere platforms zoals Booking.com.

Het wordt nog eenvoudiger om van jouw droomreis te genieten, omdat wij alles voor je regelen, van deur tot deur.
Onze service omvat ook het regelen van alle transfers, waardoor je zorgeloos kunt ontspannen en genieten van elk moment van jouw vakantie.
Laat ons de details voor je afhandelen, zodat jij je kunt focussen op het creëren van onvergetelijke herinneringen.

Je maakt deze keuze door op deze Safari pagina te klikken op de knop met de tekst: Vraag een offerte voor de Safari mét Beach Resort aan
Hierna kan je een formulier invullen waarin je nog diverse informatie vindt over de Beach Resorts.

De Safari route:

Welke dieren kán je tijdens deze Safari zien?

Wij stellen ze hieronder graag aan je voor:

  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-kenia-hells-gate-08
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-kenia-hells-gate-05
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_nakuru-neushoorn_01
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_masai-mara-jachtluipaard
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_masai-mara-gate
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_wilde-hond_01
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_cheetah_03
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_eten_01
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_giraf_02
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_kinderen_03
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_leeuw_03
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_luipaard_01
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_mensen_01
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_bush-men_01
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_neushoorn_04
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_nijlpaard_01
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-afrika_olifant-met-jong
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-kenia-neptune-village-beach-resort_diani-beach
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-kenia_neptune-village-beach-resort_02
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-kenia_neptune-village-beach-resort_04
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    safari-in-kenia_neptune-village-beach-resort_08
  • 17 dagen Luxe Best of Kenya & Tanzania Migration Safari

    Lake-Nakuru_2

Dit zijn de beschikbare accommodaties

De accommodaties worden altijd op basis van beschikbaarheid aangeboden in de periode dat je de Safari wenst te boeken.

Uiteraard bestaat de mogelijkheid om de accommodatie van jouw keuze te reserveren (mits deze beschikbaar is). Wil je dat? dan kan dat heel eenvoudig door dit bij het boekingsproces te vermelden als extra opmerking.

De hieronder vermelde accommodaties zijn gelinkt naar een interne pagina met uitgebreide informatie over de accommodatie. Je kan per accommodaties klikken op de link om de accommodatie te bekijken.

Luxe accomodaties ****

Sarova Panafric Hotel @Nairobi – Kenia   Sawela @Lake Naivasha – Kenia   Sarova Lion Hill @Lake Nakuru National Park – Kenia   Serena Lodge @Masai Mara – Kenia   Serena Safari Lodge @Serengeti – Tanzania   Serena Safari Lodge @Ngorongoro – Tanzania   Ngorongoro Farm House @Karatu – Tanzania   Arusha Coffee Lodge @Arusha – Tanzania   Serena @Amboseli – Kenia   

Standard accomodaties ***

Ibis Hotel @Nairobi – Kenia  Sawela @Lake Naivasha – Kenia  Lake Nakuru Lodge @Lake Nakuru National Park – Kenia  PrideInn @Masai Mara – Kenia  Kati kati Tented Camp @Serengeti – Tanzania  Rhino Lodge @Ngorongoro – Tanzania  Ngorongoro Farm House @Karatu – Tanzania  Kibo Palace Hotel @Arusha – Tanzania  

Dit zijn de prijzen van deze safari, per persoon

Hieronder vind je een overzicht van alle prijzen gebaseerd op het aantal personen.
De prijs is per persoon.
Alle prijzen zijn op basis van een Safari met 4×4 Land Cruiser met Pop-Up Roof.

Jaar 2025
prijzen in Euro's
Low season
Apr-May-Jun
High Season
Jan-Mar / Nov-Dec
Peak Season
Jul–Oct
Vervoer:Land CruiserLand CruiserLand Cruiser
Type accommodatie:StandaardStandaardStandaard
2 personen6.730,006.785,007.040,00
3 personen6.480,006.535,006.750,00
4 personen6.365,006.405,006.610,00
5 personen6.275,006.300,006.515,00
6 personen6.235,006.275,006.470,00
1 pers. aparte
kamer extra
510,00820,001.735,00
Jaar 2025
prijzen in Euro's
Low season
Apr-May-Jun
High Season
Jan-Mar / Nov-Dec
Peak Season
Jul–Oct
Vervoer:Land CruiserLand CruiserLand Cruiser
Type accommodatie:LuxeLuxeLuxe
2 personen6.750,006.990,008.400,00
3 personen6.505,006.730,008.110,00
4 personen6.460,006.620,007.970,00
5 personen6.300,006.535,007.880,00
6 personen6.335,006.480,007.830,00
1 pers. aparte
kamer extra
745,00930,002.380,00
Kortingen en opties
Kinderen jonger dan 3 jaarGratis
Kinderen van 3 t/m 11 jaar80% v.d. prijs
Kinderen van 11 t/m 14 jaar90% v.d. prijs
Kerst Supplement
per persoon
24-12 t/m 31-12 en 01-01
€ 25,- per dag
Tijdens de Pinkster periodeeen extra toeslag op aanvraag
Tijdens de Kerst periodeeen extra toeslag op aanvraag

De bovengenoemde (richt-)prijzen zijn de per persoon prijzen en onderhevig aan mogelijke schommelingen in de Dollar koers.
Zodra u interesse toont in deze Safari, zullen wij onze inkoopprijzen opnieuw evalueren en proberen gunstigere tarieven te verkrijgen, aangezien lodges ook kortingen kunnen aanbieden.

Voor groepsboekingen vanaf 7 personen kunnen wij een aanvraag met korting indienen.
Bij volledige reispakketten inclusief een Beach Resort worden de prijzen per persoon altijd op aanvraag berekend en zijn deze gerelateerd aan het aantal personen van de boeking.

Vanwege een drastische prijsverhoging voor de Parc Fees (park entree) voor Masai Mara
stijgen de prijzen vanaf 01-07-24 dramatisch
Vanaf deze datum geld er een Parc Fee van maarliefst USD 200,- pér dag per persoon (!)
en USD 50,- pér dag voor kinderen t/m 11 jaar.
Zie ook: https://www.masaimara.travel/park-entry-fees.php

Wat is inbegrepen?

  • Gratis transfers bij aanvang & stop naar jouw Hotel of Resort
  • 'Meet & greet & briefing' vóór aanvang van de Safari
  • Alle benodigde transfers tijdens deze reis
  • Accommodaties volgens de routebeschrijving
  • De verblijven in de “Game Reserves” worden geboekt op basis van volpension
  • Privé vervoer met 4x4 Safari voertuig met pop-up roof
  • Onbeperkte Gamedrives volgens de routebeschrijving
  • Alle toegangsprijzen tot de parken
  • 2 liter drinkwater per persoon per dag tijdens de Safari
  • Engels sprekende chauffeur / gids
  • 1 nacht Bed & Breakfast in Sarova Panafric Hotel bij aankomst in Nairobi
  • Excursies naar de Hadzabe Bushmen Tribes
  • Back-up door aansluiting bij; Calamiteitenfonds, GGTO-Garantiefonds & Amref the Flying Doctors
  • De Amref Flying Doctors evacuatie verzekering is alleen mogelijk in combinatie met een geldige persoonlijke reisverzekering
  • GRATIS Hooded Sweater & Cap voor alle deelnemers

Wat is niet inbegrepen?

  • Alle internationale vluchten + belastingen
  • Visa-kosten, reis- en ongevallenverzekering
  • Overige maaltijden en dranken
  • Balloonvlucht in Masai Mara (US$ 450.00) Per Person
  • Excursies, diensten en activiteiten die niet in dit programma worden genoemd
  • Persoonlijke uitgaven zoals wasserette, telefoontjes, drankjes, tips en fooien